Jasnie Wielmożny Msci Panie Referendarzu Koronny 

Moy wielce Msci Panie y Bracie 

Stanąwszy tu szczęśliwie w Dubnie na zimowey Consistencyey nie ustawam in cursu candillus Braterskiego affektu Stadiodromus, który nietylko ago indistans, lecz pennato prawie amore involo in charitativos Mości WMPana amplexus, przypominając się remoto calamo tey WMPana konfidencyey, która nas ad praesens in unionem animorum stricto spoiła foedere, jakoż przyznam to sine fuco, że gdziekolwiek subsistam, na każdym miejscu Coelum non animum mutabo. O Szwedach rozgłosiła tu u nas loquax fama, jakoby w 12 tysięcy przeprawiwszy się przez most pod Warszawą, tendunt et intendunt gdzieś Marsem irruere, co jeżeli actu verificatur, tak rozumiem że dotąd constat WMPana in contiguitate Warszawy zostającemu, iakom tedy raz oddał WMPanu sub regimen, et Umbonem Jego Protectiey, Nakaźnego mego Czernihowskiego Połkownika, y Półtawskiego Połkownika, z inszemi Nakaźnemi Półkownikami tak eo vigore racz WMPąn ich do wszelkich operaciej y akciej wojennych, poufale zażywać, którzy niwczym nie powinni będą nutibus y ordinansom WMPana recalcitrare. W Targowicy będąc zostawiłem tam na zimowey konsistencyey dwa Polki Samusia y Iskrę, Gubernatora zaś tameyszego jeszcze ztamtąd nie expediowałem zapatrując się na Jmc Pana Kunickiego, do którego we wszystkim tym, o czymem z WMPanem ad praesens konferował, przez Jmć Pana Baranowskiego Połkownika Jego Krolewskiej Mości Ordynacyey Ostrogskiey referowałem się, na co czekam rezolucyey. Do Brod także ordynowałem dwa Połki na Consistencyą, Perejasławski y Łubenski, gdzie lubo w mieście już na zimowych kwaterach subsistunt, jednak do Zamku Gwarnizonu wprowadzać jeszcze Gubernator tameyszy wzbrania się y nititur in adversum, laetor przeto speransą votorum, że po długim dąsaniu się zechce Praesidiarios nostros do Fortecy wpuścić, o czym omni arte starać się iniunxi, niechay tedy, tak Imć Pan Wojewoda Bracławski z Brodami, jak y Jmc Pan Kunicki z Targowicą co mają czynić czynią, celeritate agendorum, bo res non patitur moram, lubo cunctatione senescunt consilia. Co WMPana pro rectitudine et aequanimitate mea doniosłszy, znam się bydź aeviterne 

WMPanu uprzeymie życzliwym Bratcm y sługą uniżonym

Jan Mazepa Hetman y Kawaler

Jego Carskiego Prześwietnego Wieliczestwa

Woysk Zaporozkich m. p.

P. S. Oznaymuię Panu pocicszną nowinę, y w teraznieyszych koniuncturach pożądaną, iż Commissia graniczna felici eventu z Portą Ottomańską doszła y na pismie a nie kopcami potwierdzona, którą po śmierci Tureckiego kommissarza Bender Basza z Beia creatus zakonczył, o czym od Kommissarza Naszego dając znać citissimis passibus Kurier do dworu Jego Carskiego Wieliczestwa pobiegł.

W Dubnie 9bis 22 VS Anno 1705.

(Adres:) Jasnie Wielmożnemu Jmsci Panu Rzewuskiem Refferendarzowi Koronnemu, Memu Wielce Msciwemu Panu y Bratu

Jasnie Wielmożny Msci Panie Referendarzu Koronny

Moy wielce Msci Panie y Bracie 

Ponieważ Pan Mikłaszewski Towarzysz Dywiziey WM Pana a blizki kolligat Pana Połkownika Naszego Sta­rodubówskiego przez całe niemal lato bawiąc się w Woysku Moim, wiele circa bonum publicum a oso­bliwie w podiazdach odprawowanych desudavit, więc intime convenio WMPana moią za Onym interpozy­cyą, aby przezto niepopadł w iakową u WMPana censurae notam, y od hybernowych zasług iustisque laborum praemijs niebył alienowany; Uczynisz WMPan te gratiam Concurrenti na proźbę Moię, któremu y ia na wszelkie Jego requizycię powolną Moją declarując activitatem, jestem

WMPanu uprzeymie życzliwym Bratem

w Dubnie 29 9bris VS 1705.

Jasnie Wielmożny Msci Panie Referendarzu Koronny 

Moy wielce Msci Panie y Bracie 

Daremno WMPan y Siebie y Dwor Swoią Compellacyą poturbował, ponieważ Ja bez żadnych Ordinansów y Instanciej, multis titulis et nominibus obligowany ie­stem ad nutus WMPana, ktorego wielkie Imię, magna w Oyczyźnie merita, wysokie animi qualitates, indefessum ku Dobru pospolitemu zelum, nieprzekonaną nec bellorum aestu, nec conjuratae hostilitatis aestu, ku Panu wierność, w należytey mam obserwie, y wszy­stko to chętnie rad czynić, dla przysługi Jego, cokolwiek mi mandata WMPana iniungunt, w czym wszy­stkim Samegoż WMPana obtestor fidem, gdyżem actu to przed czasem wypełnił, nim mię ode Dworu Ordi­nans praevenit, cokolwiek należało ad integritatem Dobr WMPana. Za Communicatią Sciendorum wielce WM Panu dziękuję, z czego iestem niezmiernie kontent, boby mię naypoufalszy u Dworu konfident nie mogł lepiey informare o tym wszystkim, cokolwiek WMPan fido wyraził calamo, daj Boże aby te Senatus consi­lium, ad publicam internae Securitatis conservationem, felici eventu zakończyło się. Do Pana Połkownika Czernihowskiego praeveniendo WMPana compellacya li­stowną, pisałem iuż dawno, exprobrando onemu temerariam licentiam, że bez ordinansu mego, rezolwował się ludzkiey Połku swego w Zołkwi y Olesku ex proprio suo arbitrio lokować, ktorych żeby z tamtąd sprowadził, serio et rigorose intimando onemu przykazałem, tylko chciey WMPan choć z Ziemi Lwowskiey supplere vices tey Zołkiewskiej Consistentiey iakowemi wio­skami, według Swoiey deklaracyey. Dispozyciey Dworu Jego Krolewskiey Mości, niechcę recalcitrare, et cóntra torrentem niti ednak racz WMPan angustias Zimowych kwater w Ziemi Chełmskiey w przezorną swą wziąć animadwersią, dla ktorych (iako do mnie Pan Połkownik Połtawski pisze) do tych czas ludzi Regiminis mei sub rigido et frigido coelo, po ulicach po pod płotami bez konsistenciey mizeruiąc się excubant, a drudzy nie mogąc dłużey tanta mala pati, qua data Porta ruunt uciekaiąc ku Domowi, Sprowadziwszy zaś ich ztamtąd niewiem gdzie mam lokować, ponieważ tu wszędzie non datur vacuum. Zwłaszcza gdy rożni JchMMXżęta y Senatorowie w Województwie Wołyńskim to instancyami y Ordynansami ode Dworu, to usilnemi swemi, reqwiziciami pouwolniali opulentissima Dobra Swoie a publico onere hybernali, Szlachta zaś uboga pod tym ciężarem ingemiscunt, y acclamationibus auras et aures implent, że to jest novum emergens, locatio Woysk w Dobrach Dziedzicznych, Jakom tedy raz oddał w Protectią Połkownika mego Połtawskiego WMPanu, y Ordinansow Jego słuchać we wszystkim rozkazałem, tak racz WMPan z nim o tym conferre. Pan Połkownik Częrnihowski, iako do mnie pisał w liście Swoim Cedułę, tę posyłam do rąk WMPana, ktorą roskaż WMPan komukolwiek umieiącemu po rusku, przeczytać, y wyrozumiawszy contenta, cohibere loras tey insolencyey. O co WMPana geminata prece conveniendo, z tym się deklarnię żem iest

WMPanu uprzeymie życzliwym Bratem.

P. S. Powtornie conqueror na codzienne turbacye, dla  ktorych ostatnią zdrowia medullam utraciłem, beatior WMPan w tey mierze jesteś, ponieważ tak w puchowe zaszyłeś się pierzyny, że choćby kto y szukał nie łatwo znaydzie, a u mnie na obozowym woyłoku, czy to siedzącego czyli leżącego, łatwo każdy może adire Corynthum.  

W Dubnie 10bris 2 VS Anno 1705.

Jasnie Wielmożny Msci Panie Referendarzu Koronny Moy wielce Msci Panie y Bracie 

List WMPana tak dawnieyszy przez Pocztę przy liście Xzcia Jmsci Posła, iako y teraznieyszy przez Wielmożnego Jmsci Pana Podczaszego Czernihowskiego MPana, cum ea quae par est magno WMPana Nomini observantia przyiąłem, z ktorych suavissimam grati mei sensus colligo dulcedinem, iaką poty nie mogę ad satietatem saturari, poki associatum mnie bellicis laboribuś, et stricto confidencyey glutine WMPana, personali amplexu nieuweneruię, ktorego praesencyey, cum toedio et ferventi desiderio expecians expecto. O Ewakucyey Woyska Commendy moiey, z Dobr Krolewskich y Duchownych w Województwie Bełzkim, y Ziemi Chełmskiey, żadnego dotąd de super nie miałem y niemam ordinansu, oprócz tego, że mi imposita cura supremo mandato, abym 10 tysięcy Woyska Regiminis mei ordinował przy, Generale Saxónskim ku Krakowu y Sandomirzu, O czym posłałem iuż ordinanse moie do Panow Połkownikow Czernihowskiego, y Nakazhych Niżynskiego, Hadiackiego y Łubeńskiego żeby się do Marszu gotowali, Co iezli się nie od­mieni, tedy pewnie w Woiewódzwie Bełzkim, y Ziemi Chełmskiey ampliabitur diwizyey WMPana zimowa Consistencia, a Jabym rad in instanti desiderijs WMPana parierując actu one exequi, ieśliby mi Sama extrema impossibilitas do tego non impediret, poniewaz ewakuowawszy ich ztamtąd, pewnie nieznaydę manentem Civitatem dla konsistenciej onych, gdyż ta w Województwie Wołyńskim Diwizie JchMość Panow Marszałka Związkowego, Kasztelana Połanieckiego, y Lu­bomirskich, tak mię scisnęli, że boday ad ultima re­solutoria nieprzyidzie, zwłaszcza kiedy JchMM nazbyt niedyskretnie postępuią, Woyska moie affrontuią, y z kwater ruguią, nie kontentuiąc się krolewskiemi y Duchównemi Dobrami, ważą się in alienam messem immitere falcem cum dolendo praejudicio wydzielonych nam kwater, na Polesiu zaś około Owruczewa y daley, ciż Panowie Zwiąskowi wszędzie subsistentia sua pozastępowali mieysca, Owo zgoła multa uno complector verbo, że non datur vacuum. Dobra Królewiczów JMC uwolnione są dotąd od Konsistenciej W oyska mego, oczym niedopiero pozasyłałem ordinanse moie, dokąd diwiziey WM Pana parata est via. O Targowicy konferowałem Ja ustnie z JmćPanem Podczaszym Czernihowskim MPanem, z ktorym constitutum, aby tam jeszcze ludzie moi mogli subsistere, ponieważ mam ex relatis, że JMPan Obozny Koronny, coś molitur, y intendit iakowyś experiment nad temi ludźmi uczynić, iako i z listu Jego łatwo devenirc in cognitionem przeciwnych impreż, który do mnie adresował. Za Communicacyą Sciendorum, wielce WMPanu dziękuię, y o kontinuacyą tegóz affektu Braterskiego uniźenie upraszam, ktoremu Siebie Samego cum omni Studiorum genere insinuo, znając się bydź aeviterne

WMPanu uprzeymie życzliwym Bratem

P. S. Po dokończonym tym liscie doszedł mię teraz dopiero drugi od WMPana de data praesentis 18 list, w ktorym wyrażone Contenta że tenże sam concernunt interess, o czym tu piszę przeto non multiplicando entia sine necessitate, referuie się na tenże samy respons.

W Dubnie 10bris 10 VS Anno 1705.

"Dwanaście listów hetmana Jvana Mazepy do Stanislawa Mateusza Rzewuskiego", Czas Dodatek Miesięczny. R.1, T.1, z.3 (1856)